معبد و گورستان تاریخی قدمگاه

معبد «قدمگاه» یا بادامیار با قدمت ۱۲ هزارسال در نزدیکی دهکده بادامیار در ۴۰ کیلومتری جنوب‌غرب تبریز (آذرشهر) مانند غاری در دل کوه کنده شده است و در دوره های قبل از اسلام به عنوان معبد آیین مهر استفاده می‌شده است.

این معبد گنبدی شکل در قرون ۶ تا ۸ هجری قمری به عنوان تکیه عرفا و دراویش و سپس به عنوان مسجد مورد استفاده قرار می گرفت. برخی از باستان ‎شناسان آن را به دوران پیش از تاریخ نسبت می‎دهند که بعداً به صورت آتشکده و بعد از آن با تعبیه محرابی که رو به قبله دارد به صورت عبادتگاه اسلامی در آورده اند. در کنار معبد و مسجد گنبدی شکل روستای قدمگاه آذرشهر گورستان تاریخی نیز قرار گرفته است .گورستان قدیمی قدمگاه بر روی پشته ای قرار دارد و سنگ نبشته ها و حجاری ها و مجسمه های متنوعی در آن به چشم می خورد، سنگ نبشته ها و الواح قبور به خط «کوفی» و «ثلث نو» است.

فضای این مکان در غار زیرزمینی دایره شکل قرار گرفته و قطر آن حدود پانزده متر، دالانی به طول ۹ متر با عرض یک و نیم و ارتفاع تقریبا پنج متر به دهلیزی وسیع تر به طول پنج و نیم متر با عرض بیش از بیست متر با ارتفاع پنج الی چهار متر می پیوندد که این دهلیز به فضای گنبدی شکل غار باز می شود و این فضا هم از کف تا پنجره نورگیر سقف حدود دوازده متر ارتفاع دارد.
محراب این غارگنبدی شکل با مقرنس های آویخته که به دوره صفوی تعلق دارد، به نحوی احداث شده که گمان می رود در زمانی نزدیک تر تعبیه شده باشد و می توان فرض کرد که این فضا برای مقاصد مذهبی ساخته نشده باشد، یعنی نه مسجد و نه مقبره بوده است.
برخی از باستان ‎شناسان آن را به دوران پیش از تاریخ نسبت می‎دهند که بعداً به صورت آتشکده و بعد از آن با تعبیه محرابی که رو به قبله دارد به صورت عبادتگاه اسلامی در آورده اند.

آثار این بنا حکایت از این می کند که ممکن است زمان احداث این مکان بسیار دور باشد و برای کاربرد دیگری به جز مسجد احداث شده باشد و به احتمال زیاد هم دوران ساخت این بنا پیش از اسلام است احتمالا با قدمت ۱۲ هزار سال.
مردم برخی از ساکنان روستاهای همجوار مراسم مذهبی مناسبت های مختلف را در آنجا برگزار می کنند و نذورات خود را در کنار این مسجد قدیمی به جا می آورند.
این بنای تاریخی و باستانی در سال ۱۳۴۷ با شماره ۷۷۹ در فهرست آثار تاریخی کشورمان به ثبت رسید.
در کنار معبد و مسجد گنبدی شکل روستای بادامیار (قدمگاه) آذرشهر گورستان تاریخی نیز قرار گرفته است.

گورستان قدیمی بادامیار بر روی پشته ای قرار دارد و سنگ نبشته ها و حجاری ها و مجسمه های متنوعی در آن به چشم می خورد، سنگ نبشته ها و الواح قبور به خط کوفی و ثلث نو است.
خطوط کوفی اغلب سنگ نبشته های ثلث تقریباً همه یکنواخت و یک دست است و نشان می دهد که در روزگاری کنده شده اند که مذهب جعفری در آذربایجان رسمیت و عمومیت یافته بود و محبت خاندان نبوت در دل ها جا گرفته و نام ائمه اطهار (ع) زینت بخش کتیبه های قبور بزرگان علم و عرفان شده است.
متاسفانه با گذشت زمان و بی توجهی مسوولان ذی ربط بیشتر سنگ نوشته های این گورستان تاریخی توسط افراد سود جود تخریب و از بین رفته است.
روستای بادامیار که در زبان محلی به آن قدمگاه گفته می شود در حدود ۷ کیلومتری جنوب شرقی آذرشهر واقع شده است.